Արքիմեդյան ուժ

Դաս 78: Արքիմեդի օրենքը

Ո՞ր ուժն են անվանում Արքիմեդյան ուժ 

Հեղուկի կամ գազի մեջ ընկղմված մարմնի վրա ազդում է դուրս մղող մի ուժ, որն ուղղված է ուղղաձիգ դեպի վեր, հավասար է մարմնի արտամղած հեղուկի կամ գազի կշռին և կիրառված է դուրս մղվող մարմնի ծանրության կենտրոնին։

Ինչպե՞ս կարելի է տեսականորեն որոշել Արքիմեդիյան ուժի մոդուլը 

F = (ρ1 — ρ2) * g * V

ρ1-հեղուկի կամ գազի խտությունն է

ρ2-ընկղմված պինդի խտությունը։

Այսպիսով, իմանալով հեղուկի կամ գազի խտությունը, ազատ անկման արագացումը և սուզված մարմնի կողմից տեղաշարժվող հեղուկի կամ գազի ծավալը, տեսականորեն կարելի է որոշել Արքիմեդյան ուժի մոդուլը։

Գրել նրա բանաձևը 

F=ρgV

Ինչպե՞ս է ուղղված Արքիմեդյան ուժը։ Ինչու՞ 

Արքիմեդյան ուժը միշտ ուղղված է դեպի վեր՝ հակառակ ձգողության ուղղությանը։ Դա պայմանավորված է նրանով, որ Արքիմեդյան ուժը առաջանում է հեղուկի կամ գազի մեջ ընկղմված մարմնի վերին և ստորին մակերևույթների վրա ճնշման տարբերության արդյունքում։

Որն է արքիմեդյան ուժի կիրառման կետը։ Հիմնավորել 

Արքիմեդյան ուժի կիրառման կետը գտնվում է ընկղմված նյութից տեղահանված հեղուկի կամ գազի ծանրության կենտրոնում։

Սա կարելի է բացատրել հետևյալ կերպ. երբ մարմինը ընկղմվում է հեղուկի կամ գազի մեջ, այն այդ ծավալից հեռացնում է այն միջավայրը, որում գտնվում է, հավասար է բուն մարմնի ծավալին։ Սա հանգեցնում է մարմնի շուրջ զանգվածի բաշխման փոփոխության: Արդյունքում առաջանում է Արքիմեդի ուժը՝ ուղղված դեպի վեր, և դրա կիրառման կետը գտնվում է հեղուկի կամ գազի տեղահանված ծավալի ծանրության կենտրոնում։

Ձևակերպել Արքիմեդի օրենքը 

Արքիմեդի օրենքը ասում է, որ հեղուկի կամ գազի մեջ ընկղմված մարմնի վրա ուժ է նկատվում դեպի վեր, որը հավասար է մարմնի կողմից տեղաշարժված հեղուկի կամ գազի քաշին: Այս ուժը կոչվում է Արքիմեդյան ուժ և հանդիսանում է ջրի տակ ընկած մարմնի վերին և ստորին մակերևույթների վրա ճնշման տարբերության արդյունք։

Ճնշումն անշարժ հեղուկում և գազերում 17․04-19․04 2023

Դաս 77: Ճնշումն անշարժ հեղուկում և գազում

1. Սահմանել հեղուկի կամ գազի ճնշումը, նրա հետ պինդ մարմնի հպման մակերևույթի որևէ տեղամասում։ 
   Հեղուկի ճնշումը հեղուկի հետ պինդ մարմնի հպման մակերևույթի որևէ տեղամասի վրա, հավասար է այդ տեղամասի վրա ազդող ճնշման ուժի հարաբերությանն այդ տեղամասի մակերևույթի մակերեսին։
2. Գրել ճշման բանաձևը 
   P = F/S
3. Ձևակերպել Պասկալի օրենքը հեղուկների և գազերի համար 
   Փակ անոթում հեղուկի կամ գազի ճնշումը հավասարապես տարածվում է բոլոր ուղղություններով և համաչափ է այն ուժին, որը բաժանվում է այն տարածքի վրա, որի վրա այն գործում է:
4. Ինչպե՞ս է բաշխված ճնշումը հեղուկի ներսում՝ ըստ խորության 
   Հեղուկի ներսում ճնշումը հավասարաչափ բաշխվում է բոլոր ուղղություններով՝ Պասկալի օրենքի համաձայն։ Այնուամենայնիվ, հեղուկի ներսում ճնշումը կախված է նաև այն խորությունից, որում գտնվում է կետը, քանի որ հեղուկի ներսում յուրաքանչյուր մակարդակում գործում է գրավիտացիոն ուժ, ինչը հանգեցնում է ճնշման ավելացմանը խորության հետ:
5. Ի՞նչ է մթնոլորտային ճնշումը և ինչո՞վ է այն պայմանավորված 
   Երկրագնդի մթնոլորտի կողմից նրանում գտնվող մարմինների վրա գործադրվող ճնշումը կոչվում է մթնոլորտային ճնշում։
6. Ո՞րքան է մթնոլորտային ճնշումը Համաշխարհային օվկիանոսի մակերևությին 
   Նորմալ մթնոլորտային ճնշումը 760 մմ սնդիկի սյուն է։
7. Ի՞նչ է ֆիզիկական մթնոլորտը։ Արտահայտել այն Պասկալով 
   P=760մմ․սն․սյ․
   h=760մմ=0,76մ
   p=13600կգ/մ^3
   g=9,8Ն/կգ
   P=pgh=13600*9,8*0,76=101292,8Պա

Տատանողական շարժում․ Լաբարատոր փորձ

Փորձի կատարման ընթացքը

Սեղանին դնել ամրակալանը և նրա վերևի ծայրին կցորդիչով ամրացնել թելով գնդիկը։ Գնդիկը պետք է կախված լինի սեղանի բարձրության վրա, մոտ 50սմ երկարությամբ բարակ, կոշտ թելից։

1/ Չափել ճոճանակի թելի երկարությունը՝ l

2/ Գնդիկը շեղել հավասարակշռության դիրքից 10սմ և բաց թողնել

3/ Չափել 40 լրիվ տատանումների ժամանակը՝ t

4/ Հաշվել տատանումների պարբերականությունը

5/ Ազատ անկման արագացումը հաշվել մաթեմատիկական ճոճանակի տատանումների պարբերության բանաձևից՝

T=2пVl/g

g=4п^2l/T^2

Ֆիզիկա․ Ամփոփիչ հարցեր

1․Որ տատանումներն են կոչվում ազատ:

1. Որոնք տեղի են ունենում արտաքին պարբերական ուժի ազդեցությամբ:
2. Որոնք տեղի են ունենում համակարգի ներքին ուժերի ազդեցությամբ:
3. Որոնք տեղի են ունենում սինուսի կամ կոսինուսի օրենքով
4. Որոնք չեն մարում

2․Ո՞րն է հետևյալ նախ. սխալ շարունակությունը: Ազատ տատ. առաջանալու համար անհրաժեշտ է, որ…

1. հավասարակշռության դիրքից դուրս գալու համար համակարգն էներգիա ստանա
2. հավասարակշռության դիրքից հանելիս համակարգում առաջանում է դեպի հավասարակշռության դիրքն ուղղված ուժ
3. հավասարակշռության դիրքից հանելիս համակարգի վրա ազդի արտաքին ուժ
4. շփումը համակարգում լինի աննշան, որպեսզի չմարեն

Մանդարինի խտություն

Թեմատիկ հարցեր և խնդիրներ

1․ Ինչի՞ է հավասար  22 x 9 x 12 սմ չափերով պողպատից պատրաստված չորսուի վրա ազդող ծանրության ուժը:Ընդունել պողպատի խտությունը՝ ρպ=7800 կգ/մ³, g≈10Ն/կգ: 

ρպ=7800 կգ/մ³
g≈10Ն/կգ
Չորսու — 22x9x12
___________________
F=?

F_ծ=mg
m=ρ*V_ծավալ
V=22*9*12=2376սմ³
2376սմ³=0.002376մ³
m=7800*0.002376=18.5328
F=18.5328 * 10 = 185.328Ն

Պատ՝․ 185Ն

Ճամփորդություն․ «Տիեզերքի թանգարան»

Ֆիզիկայի ընտրությամբ խմբով նոյեմբերի 21-ին գնացինք «Տիեզերքի թանգարան»: Շատ դժվար հասանք տեղ, բայց էլի լավ էր՝հասանք, չնայած՝ ուշացել էինք։ Թանգարանը փակվում էր ժամը 5-ին, բայց, քանի որ մենք սեբաստացի ենք մեզ համար արեցին բացառություն և մեր գիդը սկսեց պատմել թանգարանային յուրօրինակ նմուշների մասին։ Այնտեղ ցուցադրված էր ՕՐԻՈն-2 աստղադիտարանի պատճենը, որը ցուցադրվել էր  EXPO 2000, Հանովերում։ Ավելի մանրամասն կարող եք տեսնել նկարներում՝

Նախագիծ «Գրիպի տարածումը ֆիզիկայի տեսանկյունից»․ Թարգմանություն

Գրիպը շնչառական ուղիների սուր վարակիչ հիվանդություն է։ Ընդգրկված է սուր շնչառական վիրուսային վարակների խմբում։ Պարբերաբար հիվանդությունը տարածվում է համաճարակների տեսքով։ Գրիպը տարբեր է, և դրա վտանգը նույնպես:

Այն կարող է լինել առանց բարդության, որի դեպքում կանխատեսումը բավականին բարենպաստ է և կարող է ունենալ շատ լուրջ հետևանքներ, նույնիսկ մահ: Ամեն տարի աշխարհում գրիպով հիվանդանում է մոտ 5 մլն մարդ, և մահանում է մոտ 200-250 հազար մարդ։ Եվ նույնիսկ մեր ժամանակներում դժվար է պատվաստանյութ պատրաստել, քանի որ ամեն տարի նոր վիրուսներ են գալիս, քանի որ գրիպի տեսակները շատ են։

Նախաիծ «Ոչ ավանդական էներգիայի աղբյուրների զարգացումը որպես ավանդականի այլընտրանք»

Էներգիայի այլընտրանքային աղբյուրները և վերականգնվող էներգիայի աղբյուրները ընկալվում են նույն իմաստով, բայց դրանք տարբեր են։ Էներգիայի այլընտրանքային աղբյուրներ ասելով հասկանում ենք էներգիայի ցանկացած տեսակ, որոնք կարող են փոխարինել էներգիայի ավանդական աղբյուրներին և որոնց յուրացման արդյունքում ձևավորվում է այլընտրանքային էներգետիկան: Այլընտրանքային էներգետիկան ավելի լայն հասկացություն է, որն իր մեջ ընդգրկում է վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների յուրացումը, ինչպես նաև էներգիայի ստացման «մաքուր», էներգախնա և «կանաչ» տեխնոլոգիաները: Իսկ վերականգնվող էներգիայի աղբյուրներ են հանդիսանում վերականգնվող և անսպառ բնական ռեսուրսները, որոնցից կարելի է ստանալ էներգիայի տարբեր տեսակներ (էլեկտրաէներգիա, ջերմային, մեխանիկական) և որոնց շահագործման արդյունքում ձևավորվում է վերականգնվող ռեսուրսների էներգետիկան:

Մարմինների ազատ անկումը․ Ազատ անկման արագացում

Հաստատուն արագացմամբ շարժման օրինակ է մարմինների ազատ անկումըԵրկրի մակերևույթի վրա, երբ նրանք շարժվում են միայն Երկրի ձգողության ազդեցությամբ։

Մարմինների անկումը, որը տեղի է ունենում միայն Երկրի ձգողության ազդեցությամբ, կոչվում է ազատ անկում:

Դիցուք մարմինն ազատ անկում է կատարում հ բարձրությունից: Որոշենք անկման սկզբից t ժամանակ անց նրա արագությունը, անցած ճանապարհը և գետնից ունեցած բարձրությունը: